Haziran 7, 2025

Kent Peyzajı İklim Değişikliğiyle Çabada Kritik Rol Oynuyor

Uzmanlar, kent peyzajının iklim değişikliği ile uğraşta kıymetli bir etken olduğunu vurguladı. Kırklareli Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Kısım Lideri Prof. Dr. Çelik, yeşil alanların azaltılması ile birlikte sıcaklıkların arttığını ve tabiat temelli tahlillerin ehemmiyetini belirtti.

Uzmanlar, son yıllarda artan ani sıcaklık değişimleri, ağır yağış, dolu ve don olaylarına karşı yürütülen iklim değişikliğiyle uğraş çalışmalarında kent peyzajının da kıymetli bir rol oynadığını belirtiyor.

Kırklareli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Kısım Lideri Prof. Dr. Fürüzan Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya nüfusunun yarısından fazlasının, Türkiye’de ise yüzde 90’dan fazlasının kentlerde yaşadığını söyledi.

Kırsaldan kentlere göçün artmasıyla kentlerin süratle büyüdüğünü ve doğal örtünün insan tesiriyle ağır biçimde tahrip edildiğini belirten Çelik, yeşil alanların plansız kentleşme nedeniyle azaldığını ve geçirimsiz yüzeylerin arttığını lisana getirdi.

Kent peyzajının iklim değişikliğiyle çift taraflı bir alaka içinde olduğunu vurgulayan Çelik, “Bir yandan kent peyzajı iklim değişikliğini hızlandırabilir, öteki yandan tesirlerini azaltacak biçimde de tasarlanabilir. Ağır beton ve asfalt yüzeylerin ısıyı tutması nedeniyle kentlerde, etrafına nazaran 2 ila 7 derece daha yüksek sıcaklıklar oluşmaktadır. Bu, ‘kentsel ısı adası’ tesiri olarak isimlendirilir.” dedi.

Peyzaj Mimarlığı Kısmınca yapılan çalışmalarda yüzey sıcaklığı tahlilleri gerçekleştirdiklerini belirten Çelik, 2023 yılına ilişkin tahlillerde, yeşil alan içeren bir park ile ağır kent dokusundaki bir alan ortasında 4,3 derece sıcaklık farkı tespit ettiklerini söz etti.

Doğal karbon yutakları olan orman, tarım ve mera alanlarının kentleşme baskısıyla daraldığını vurgulayan Çelik, atmosferdeki karbon oranının da bu nedenle arttığını belirtti.

Yeşil ve mavi altyapı uygulamalarının ehemmiyetine dikkati çeken Çelik, şunları kaydetti:

“Yeşil altyapı yani parklar, yeşil çatılar ve ağaçlandırma, karbon tutarak sıcaklığı düşürür, hayat kalitesini artırır. Mavi altyapı dediğimiz dere ıslahı, yağmur bahçeleri ve göletler ise hem biyoçeşitliliği takviyeler hem de sel risklerini azaltır. Tabiat temelli tahliller ve kurakçıl peyzaj uygulamaları iklim değişikliğine ahenk kapasitesini güçlendirecektir. Kent peyzajı, hem iklim değişikliğine neden olan süreçlerin bir kesimi hem de tahlilin merkezidir.”

Çelik, iklim değişikliğine ahenk sürecinde bütüncül bir açık yeşil alan planlamasının ve tabiat temelli tahlil yaklaşımlarının entegrasyonunun büyük kıymet taşıdığını kelamlarına ekledi.

Kaynak: AA / Ufuk Ertop – Yeni

About The Author